DR. FAZIL KÜÇÜK
Murat GEDİK
Tarihe siyasetçi, gazeteci olarak geçen Dr. Fazıl Küçük, Kıbrıs Türklüğünün varoluş mücadelesinde önemli görevler üstlenmiştir. Milletine vefayı hep ön planda tutarak bugün her türlü engellemelere rağmen var olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin temel taşlarındandır. 14 Mart 1906’da Lefkoşa yakınlarında dünyaya gözlerini açan Küçük, hayatının son nefesine kadar milleti ve Türklük için mücadele etmiştir. Türk dünyası içerisinde Kıbrıs Türklüğü hâlen mevcutsa, üstelik bunu bir devlet ile yaşatabiliyorsa, bunda Fazıl Küçük’ün inkâr edilemeyecek emeği vardır. O Kıbrıs Türklüğü için bir hürriyet kahramanıdır. Nalbantlık ve çiftçilik ile uğraşan bir babanın evladı olan Fazıl Küçük, ilkokulu Kıbrıs’ta okudu. Ortaöğrenimine de Kıbrıs’ta başlamış fakat İstanbul’da devam ettirmiştir. Aynı şehirde lise eğitimini de tamamlamış, üniversite tahsilini İstanbul, Paris ve Lozan’da tıp dalında tamamlamıştır. Kıbrıs’a dönen Fazıl Küçük, 1938 yılında serbest hekim olarak hizmete başlamıştır. Gerektiği zamanlarda bedava hizmet ve ilaç vermiş olan bu genç hekim, halkın gönlünde taht kurmayı başlamıştır. Kıbrıs Türklerinin sorunları ile üniversite yıllarında aktif bir biçimde ilgilenmeye başlayan Fazıl Küçük’ün siyasi hayatı asıl Kıbrıs’a eğitim sonrası dönmesiyle hız kazanmıştır. O, daha bir üniversite öğrencisi iken, Türk maarifinin İngiliz müdürler tarafından yönetilmesinde ısrar eden Kavanin Meclisinin Türk üyelerine karşı ciddi bir mücadele vererek karşı durmuştu. Kıbrıs’a döndükten sonra “Söz” ve “Masum Millet” gazetelerinde Kıbrıs Türk’ünün sorunlarını dile getirdi. Bu yazılarıyla görüşlerini dile getirerek Türk toplumunun tek lisesi olan Türk Lisesinin İngiliz tarafından yönetilmesine karşı çıktı. 1941’de İngilizler tarafından kapatılan “Söz” gazetesinden bir yıl sonra “Halkın Sesi” adlı gazeteyi kurdu ve bunun başında bulundu. Milletinin sorunlarını bu gazete aracılığıyla gündemde tutma mücadelesine böylelikle devam etti. Evkaf İdaresinin Türklere devredilmesi gibi konuları hep gündemde tuttu. İngiliz sömürgecileri ile münakaşalardan kaçmayıp, halkının umudu olma yolunda hızlıca yükseldi. Türk halkı onu artık bir lider olarak kabullenmeye başlamıştı. Fiilen siyasete atılması ise Lefkoşe Belediye Meclisi Üyeliğine seçilmesiyle oldu (1943). 1931 yılında Rumların isyanı ile ertelenen bu seçim, nihayet on iki sene sonra gerçekleşmiş oldu. Dr. Fazıl Küçük bu Meclis görevini 6 yıl boyunca sürdürdü. Kıbrıs Türklerinin her alanda menfaatlerinin korunması için 1943’te kurulan KATAK’a (Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumu) Fazıl Küçük de katılır. Bu kurum ekonomik, politik, kültürel ve sosyal alanlarda ada Türklerinin menfaatlerini gözetmektedir. Fakat bir yıl sonra anlaşmazlıklardan dolayı Küçük bu kurumdan ayrılır ve ‘Kıbrıs Millî Türk Halk Partisini (KMTHP) kurar. Böylelikle milleti için daha aktif bir mücadele gerçekleştirmeyi amaçlayarak kısa bir zamanda adanın birçok yerinde şubeler açar. Bir taraftan Türk toplumu menfaatleri için uğraş verilirken, diğer taraftan ENOSİS’i engelleme mücadeleleri devam eder. ENOSİS, Kıbrıs Adası’nın Yunanistan’a bağlanma hülyasıdır. 1945 yılında Kıbrıs’ta var olan Türk siyasi partileri ve diğer kurumların bir araya gelmesi ile “Kıbrıs Türk Kurumları Birliği” kurulur. Küçük, partisinin temsilcisi olarak buraya katılır ve 1948 yılında “Türk İşçiler Birliği”ni kurarak Rumlardan ayrı olarak meslek birliklerinin öncülüğünü yapmış olur. Ertesi yıl ise “Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumu” ve “Kıbrıs Millî Türk Halk Partisinin” birleşmesi gerçekleşir ve “Kıbrıs Millî Türk Birliği” dünyaya gözlerini açar. Fazıl Küçük başkanlık görevine getirilir ve 1955 yılında bu oluşumun adı “Kıbrıs Türk’tür Partisi” olarak değiştirilir. Yoğun mücadeleler sonrası İngiliz sömürgesi Türk okullarını ve Evkaf İdaresini Türklere devretmeye başlar ve Şer’iyye Mahkemeleri yerine Türk Aile Mahkemeleri kurulur. 1956’da Fazıl Küçük Evkaf Yüksek Konseyi Başkanlığına getirilir ve Türk toplumu adına düzenlemeler hız kazanır. Kıbrıs artık uluslararası gündemden düşmez. ENOSİS’i hayata geçirebilmek için Türkler EOKA’nın terör eylemlerine maruz kalır. Bu Rum terörüne direnebilmek için Fazıl Küçük “Türk Mukavemet Birliği”ni kurar ve bu örgüt daha sonra “Volkan” teşkilatına katılır. Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arasında Londra’da yapılan üçlü konferanslara Fazıl Küçük de katılır (1955). Türkiye’de Kıbrıs Türkleri için düzenlenen destek mitinglerine de katılan Küçük, buralarda konuşmacı olarak yer alır. Her yerde millî davasını dile getirir ve bu uğurda hiçbir tehdide boyun eğmez. Artık o uluslararası kamuoyunda Kıbrıs Türk toplumunun lideri olarak mücadelesine devam eder. Londra ve Zürih Antlaşmaları (1959) görüşmelerinde de bulunan Dr. Fazıl Küçük, Kıbrıs Cumhuriyeti kurulunca Cumhurbaşkanı Makarios’un yardımcılığına seçilir. Fakat Makarios Türk toplumunun haklarını yok etmek için çalışmalara girişir ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı’nın veto hakkı ve garantörlük gibi diğer haklarını bir Anayasa değişikliği ile gidermeye çalışır. Türkler bu gelişmeler üzerine “genel komite” kurarak kendi yönetimlerini hayata geçirirler (1963) ve Fazıl Küçük başkanlığa getirilir. Küçük, Aralık 1967’de kurulan Kıbrıs Geçici Türk Yönetiminin başkanlığını yapar. 18 Şubat 1973 tarihinde Fazıl Küçük bütün görevlerinden ayrılarak yerini Rauf Denktaş’a bırakır. Rauf Denktaş bundan sonra Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Kıbrıs Türk tarafının reisi olur. Siyasetten çekilen Fazıl Küçük ise tekrar gazetelerde fikirlerini yazmaya başlar. 15 Ocak 1984’te yakalandığı hastalık sonrası vefat eden Dr. Fazıl Küçük evli ve iki çocuk babasıydı.